De zoete geur en smaak van vlierbloesem hoort bij zonnige zomerdagen. Als de bloesem eenmaal bloeit zie je door heel Nederland vlierstruiken staan: in het bos, langs dijken, bij akkers of in het park. Ze staan echt overal. Wist je dat je van vlierbloesem lekkere frisse en zomerse siroop én taart kunt maken? Eind mei, begin juni is de perfecte tijd om een paar grote witte schermen van de bloeiende vlier te plukken. Liefst in de ochtend, als de bloemen droog zijn, op een schone plek waar geen auto’s rijden. Een leuke jaarlijkse traditie, en ook erg leuk met kinderen.

Vlierbloesem heeft een heerlijke aromatische geur en smaak. De officiële naam is Sambucus nigra en al eeuwenlang in allerlei culturen een geliefde struik voor heerlijke gerechten. De vlier werd door de Kelten en de Germaanse volkeren beschouwd als een heilige struik die gewijd was aan de god Thor. Ook Hippocrates, de Griekse arts uit de oudheid koesterde de vlier vanwege de supergezonde eigenschappen bij opkomende griep en ondersteuning van het immuunsysteem. Zowel in de vlierbloesem als in de bessen zitten werkzame stoffen (flavanoïden) die een krachtige antivirale en antibacteriële werking bevatten, waarmee je je gezondheid een boost kan geven.

wat maak je met vlierbloesem
Vlierbloesem kun je ongelofelijk veelzijdig gebruiken. De net geplukte schermen zijn lekker in pannenkoeken, koekjes en beignets. Je kan vlierbloesem vers of gedroogd in de thee drinken of verwerken tot siroop waarmee je deze cheesecake met ricotta, kaneel en vlierbloesemsiroop kan bakken. Het recept komt uit het Koocboec van de Vlaming Antonius Magirus uit 1655 dat zich in de collectie van het Allard Pierson Museum in Amsterdam bevindt. Het is niet de echte naam van de auteur, maar een een pseudoniem, Magirus betekent kok in het Grieks en Latijn. Het kookboek was in de 17e eeuw populair in welgestelde kringen en werd in 1655 en in 1663 herdrukt in Antwerpen.

De recepten van Magirus zijn gebaseerd op het beroemde Italiaanse kookboek: Opera dell’arte del cucinare uit 1570 van Bartolomeo Scappi, de persoonlijke kok van paus Pius V. Wij vonden het cheesecake recept met vlierbloesemsiroop, ricotta en pijnboompitten een aanrader, dat we graag met je delen. Hiervoor heb je als eerste vlierbloesemsiroop nodig, wat niet zo moeilijk is om zelf te maken. Het enige wat je nodig hebt is een schaar en (linnen) tas om vlierbloesem te oogsten. Pluk mooie grote vlierbloesemschermen die helemaal in bloei staan en lekker, honingachtig ruiken. De smaak van vlierbloesem zit voornamelijk in het stuifmeel. Dat is ook de reden waarom je vlierbloesem niet wast, want dan gaat de smaak verloren, blaas eventuele vliegjes weg, liefst voordat je de bloesem plukt. Laat altijd genoeg bloesem staan voor bijen, insecten en vogels. Deze veranderen later in het jaar in vlierbessen waar je een chutney van kan maken. Dubbel plezier dus!
vlierbloesemsiroop
20 grote vlierbloesemschermen
1 liter water
2 biologische citroenen in plakken gesneden
500 gram suiker (of 200 gram honing en 300 gram suiker)
1 theelepel citroenzuur per liter (= voor langere houdbaarheid, te koop bij de toko of online)

Doe 20 - 25 vlierbloesemschermen in een ruime pan en voeg het water, de citroenschijven en suiker toe. Dek de schaal af met een linnen theedoek en laat het 24 uur staan. Leg de linnen theedoek in een zeef en schenk daar het watermengsel met bloesems door. Doe het gezeefde water met de suiker en het citroenzuur in een pan en breng aan de kook. Laat de siroop 3-4 minuten koken en giet het in een gesteriliseerde fles. Ook zonder citroenzuur is de siroop houdbaar, maar dan minder lang.  

aanrader:
Na experimenteren en proeven hebben we een heerlijk zomerdrankje ontdekt met koude prosecco, een scheutje vlierbloesemsiroop, bruisend bronwater, een schijfje limoen en wat munt. Enjoy!

vlierbloesem cheesecake van Antonius Magirus (1655) 
2 eieren
225 gram bloem
100 gram zachte boter + wat om in te vetten
75 gram suiker
100 gram pijnboompitten
250 gram ricotta
flinke snuf kaneel en/of gemberpoeder 
100 ml vlierbloesemsiroop 
citroenrasp van 1 biologische citroen 

Verwarm de oven op 180 graden. Splits de eieren. Kneed de bloem, boter, 50 gram suiker en de eidooiers met een snufje zout tot een bal en leg deze een half uurtje in de koelkast. Rooster ondertussen de pijnboompitten in een koekenpan op een laag vuur tot ze lichtbruin zijn. Meng de ricotta met de rest van de suiker (25 gram), eiwitten, kaneel, vlierbloesemsiroop, citroenrasp van 1 biologische citroen en doe de geroosterde pijnboompitten erbij. 

Beboter een lage taartvorm (17 cm). Rol het deeg uit over een met bloem bestoven werkblad en verdeel het deeg in de vorm, maak een opstaand randje. Giet het ricottamengsel over de bodem. Bak de taart 45 minuten in de oven. Laat afkoelen en garneer eventueel met vlierbloesem en aardbeien of dunne plakjes citroen en wat blaadjes munt.

referentie
Transcriptie Koocboec oft Familieren Keukenboec van Antonius Magirus op magirus.net.