Met hun vrolijke gele bloemen zijn paardenbloemen nu echt overal te vinden. Het is waarschijnlijk een van de meest herkenbare plantjes ter wereld. En wist je dat er meer dan duizend soorten bestaan? Jammer genoeg worden sommige soorten behoorlijk zeldzaam. Vroeger kleurden weilanden helemaal geel van de paardenbloemen, maar nu zie je ze steeds minder. In tuinen, parken en weilanden wordt er flink gestreden tegen deze bloem. En dat terwijl ze zo belangrijk zijn voor de biodiversiteit en ons ecosysteem. De bloemen zijn een bron van nectar en stuifmeel voor vlinders, bijen en andere insecten. De paardenbloem is zelfs de enige inheemse plant die door meer dan 100 soorten wilde bijen en andere insecten wordt bezocht. En deze insecten zijn weer een belangrijke voedselbron voor de kuikens van weidevogels. Hoog tijd dat we de paardebloem wat meer gaan koesteren en de schoonheid weer gaan zien. 

Al duizenden jaren lang worden paardenbloemen gebruikt als voedsel en voor hun medicinale eigenschappen. Elk deel van de plant, van de bladeren tot de bloemen en de wortel, zit boordevol gezonde voedingsstoffen en kan een waardevolle toevoeging zijn aan je maaltijd. In sommige culturen is het nog steeds gebruikelijk om in het voorjaar zowel de bladeren, de wortels als de bloemen te verzamelen. De jonge blaadjes hebben een beetje een bittere smaak, maar zitten vol met vitamine A, C, K, de B vitaminen en mineralen zoals magnesium, calcium, kalium, selenium en ijzer. Als je de bladeren bedekt met zand (bleken), wordt de bitterheid verminderd, net als bij witlof. Vroeger zochten mensen in de lente in molshopen naar gebleekte paardenbloem bladeren, vandaar de naam 'molsla'. Je kunt aan de steel zien hoe vers hij is: als er wit sap uitkomt, is de sla nog behoorlijk vers.
officieel geneeskruid (Taraxacum officinale)
De Botanische naam Taraxacum betekent letterlijk geneesmiddel tegen kwalen. Al in de 7e eeuw werd de medicinale werking tegen leverziekten beschreven in Chinese geschriften. Vanaf de 16e eeuw werd de paardenbloem ook in het Westen erkend als een officieel geneeskruid, met "officinale" als toevoeging. Alle 'officinalis-planten' moesten bij elke apotheek aanwezig zijn. En het is best interessant dat de medicinale werking tegen leverziekten inmiddels ook wetenschappelijk is bevestigd. En wat dacht je van zelf paardenbloem honing maken? Het is voedzaam, geneeskrachtig en erg lekker van smaak, die inderdaad lijkt op de lichtzoete smaak van honing. Vroeger noemden ze dat arme luizen honing.

recept paardenbloem honing

ingrediënten

• 100 paardenbloemen
• 500 gram (riet)suiker
• 1/2 biologische citroen
• 500 ml water

1. Pluk 100 paardenbloemen (alleen de bloemen) op een zonnige dag, zodat ze mooi openstaan. Zoek een schoon plekje waar geen honden lopen en ook niet langs een weg of weiland waar gespoten is. Laat altijd het merendeel van de bloemen staan voor de bijen, want die zijn ook dol op paardenbloemen. Doe de bloemen in een pan met 0,5 liter water. Je kunt de hele bloem gebruiken, inclusief het groene kroontje, maar wanneer je alleen de gele blaadjes gebruikt smaakt de honing nog iets zoeter. Snijd een halve citroen in schijven en voeg deze toe aan het bloemenmengsel in de pan. Laat het geheel 15 minuten zachtjes koken met deksel op de pan. Zet het vuur uit en laat het mengsel 24 uur intrekken.

2. Zeef het mengsel door een schone linnen doek en knijp alles goed uit. Je hebt nu een donkergele siroop. Voeg 500 gram suiker toe aan de siroop en laat het zachtjes inkoken zonder deksel op de laagste vlam. Blijf tussendoor goed roeren en kijk ieder half uur of de honing al dik genoeg is. De honing is klaar wanneer deze wat dikker wordt bij het roeren. Neem af en toe een klein lepeltje en laat het goed afkoelen, proef en kijk of de vegan honing niet te donker wordt. Schenk de honing (zo heet mogelijk) in gesteriliseerde glazen potten. Gebruik eventueel een trechter om morsen te voorkomen. Doe de deksel op de potjes en laat ze afkoelen. De honing is nu een jaar houdbaar. Heerlijk door verse muntthee, op een pannenkoek of met wat kwark yoghurt.

paardenbloem koffie en thee
En wat dacht je van paardenbloem koffie en thee? Voor paardenbloem koffie borstel je de wortels goed schoon en laat je ze een paar dagen liggen op een goed geventileerde plek. Snijd na het drogen de licht verschrompelde wortels in kleine gelijkmatige stukjes en rooster ze droog in de oven (160 graden Celsius) of in een koekenpan. Schep regelmatig om tot ze na ongeveer 45 minuten de donkerbruine kleur van koffie hebben. Vijzel of maal ze in een koffiemolen of keukenmachine fijn tot koffiepoeder. Je kunt geroosterde wortelkoffie een jaar in een pot bewaren. Gebruik één eetlepel geroosterde wortel voor 1 kop 'koffie'. Breng het water aan de kook, voeg het paardenbloemwortelpoeder toe en laat 2-5 minuten zachtjes pruttelen. Voor paardenbloemthee kook je een beetje water en doe je een paar bloemen (niet de steeltjes) met wat jonge blaadjes in je thee en laat het 7 minuten trekken.

duurzame paardenbloem rubber
En als laatste, nog een leuk weetje: Onderzoek heeft uitgewezen dat een kruising van de paardenbloem uit Kazachstan met wilde paardenbloem soorten een vervanger kan zijn voor rubberbomen. Een bandenfabrikant heeft aangetoond dat met latex uit paardenbloemen sterke en slijtvaste autobanden kunnen worden gemaakt. Wetenschappers hopen uiteindelijk 750 kilo rubber per hectare te kunnen oogsten. Het lijkt er dus op dat de paardenbloem nog veel meer te bieden heeft dan we ons ooit hadden voorgesteld!